Bıçak ve benzeri delici kesici aletle yaralanmalarda akan kan önemlidir. Tıbbi olarak belli bir süre sonra müdahale şarttır bıçak kesiklerinde özellikle derin kesiklerde. Bıçak kesiği sonrası oluk oluk kan akmasını evde ilk acil tedbirlerle önlemelisiniz hemen ardından da acile gitmelisiniz, peki kan nasıl durdurulur kesikten bilgisi.
Elimizi parmağımızı kesebilir ve kan akması bizi korkutabilir. Peki böyle bir durumda ilk ne yapmalı nasıl önle almalıyız. sağlık açısından kan aması önemlidir. Özellikle kurban zamanında kendini kesen acemi kasaplar soluğu acilde alıyor peki eden ya da kurban kestiğimiz yerden acile kadar akan kanı nasıl durdurabiliiz soruluyor. “Bu sadece basit bir kesik…” İster küçük bir çentik ister büyük bir kesik olsun, deri açıldığında vücudumuz harekete geçer. Elimizi mutfakta bir şeyler hazırlarken kestiğimizde ya da bir yere sıkıştırdığımızda kanaması hem acı verdiği için hem de yaptığımız işe devam etmemize engel olduğu için günlük hayatta istenmeyen bir durumdur. Bu kesiğin ya da yaranın sebep olduğu kanama nasıl durur?
Derimizin en önemli görevi, dış dünyadan gelebilecek herhangi bir zararlının, örneğin bakterinin vücuda girmesini engellemektir. Vücudumuzda bu görevi yerine getiren ve deride oluşan açığın olabildiğince çabuk kapanmasını sağlayan koordine edilmiş bir mekanizma vardır.
Derimizde bir açıklık oluştuğu zaman öncelikle kan damarları daralır ve trombosit adı verilen pıhtılaşmaya yardımcı minik kan hücreleri bu bölgelerde birikir. Trombositler, fibrin proteinlerini üretir. Bu proteinler birbiri etrafında kümelenerek kan pıhtısı oluşturur. Daha sonra, kan damarları beyaz kan hücrelerinin yara bölgesine akın etmesine izin vermek için tekrar genişler. Beyaz kan hücreleri, pıhtıyı aşarak içeri girebilen bakterilere saldırır. Birkaç gün sonra, bölgede fibroblast hücreleri oluşur ve bu hücreler kolajen proteini üretir. Kolajen, burada bir yapı iskelesi gibi davranır. Dermis hücreleri de bölgedeki yarayı kapatmak için çoğalırlar. İyileşme sürecinde onarım için birçok kolajen proteini kullanıldığından, yeni oluşan cilt eskisinden daha güçlüdür.
Domatesleri dilimlerken parmağımızı kestiysek veya tıraş olurken yüzümüzü kestiysek, yaraya mikropların bulaşmaması için önce eller yıkanmalıdır. Northwestern Memorial Hastanesinde acil tıp doktoru Matthew Kippenhan’ın verdiği bilgilere göre; bölgeye bir kâğıt havlu, sargı bezi veya peçete ile baskı uygulanması kanamanın durmasını sağlar. Yaraya yapılan baskı kan akışını yavaşlatmaya yardımcı olur ve bu da vücudunuzun daha kolay bir pıhtı oluşturmasını sağlar. Kanama birkaç dakika içinde önemli ölçüde durmalı veya yavaşlamalıdır.
Daha sonra, yaranın üzerine nazikçe su akıtılıp yaranın kendisi değil ama yaranın çevresi sabunla yıkanmalıdır. Enfeksiyonu önlemek için bir antibiyotik krem uygulanmalıdır. Sonrasında, kesik bir yara bandı veya sargı beziyle kapatılmalıdır. Kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olan Mayo Clinic’e göre yarayı saran bez günde bir kez değiştirilmelidir. Yarayı sıkmadan kapatacak şekilde yapıştırılan bir yara bandı, hem pıhtı oluşumuna yardımcı olarak yaranın tekrar açılmasını hem de dışarıdan gelecek olan kir ve mikropları önler.
Kesici Alet Yaralanmaları (Bıçak ve Cam Yaraları)
Kesici cisimlerle oluşan doku zedelenmeleri, aniden gelişen ve ciddi sonuçlar doğurabilen durumlar arasında yer alır. Özellikle cam parçaları ya da bıçak teması, sinir liflerini ya da tendon yapısını etkileyerek işlev kaybına neden olabilir. Zarar gören bölgenin steril tutulması ve profesyonel müdahale ile sürecin komplikasyonsuz ilerlemesi mümkündür.
Ezilme ve Sıkışma Yaralanmaları
Ağır cisimlerin ani baskısı ya da mekanik kuvvetle oluşan ezilme ve sıkışmalar, yumuşak dokuların yanı sıra kemik yapıyı da etkileyebilir. Parmak uçlarında morarma, şişlik veya hareket kısıtlılığı gibi belirtilerle kendini gösteren bu tür travmalarda, iç kanama ya da kırık riski de bulunur.
Tendon ve Sinir Hasarları
Tendon yaralanmaları kas ile kemik arasındaki bağlantının kopması ya da zedelenmesiyle ortaya çıkar. Genellikle derin kesiler veya ani gerilmeler sonucu meydana gelir ve hareket kabiliyetinde belirgin azalma görülür. Bu tür durumlarda doğru tedavi, işlevin korunması açısından büyük önem taşır.
Sinir hasarı , duyu kaybı ya da reflekslerde bozulma şeklinde kendini gösterebilir. Keskin cisimlerle oluşan travmalarda sık görülür ve çoğu zaman cerrahi müdahale gerektirir. Uygun iyileşme süreci sağlandığında kontrol yeniden kazanılabilir.
Damar Yaralanmaları ve Kanama
Damar yaralanmaları , kesici ya da delici travmalar sonrası meydana gelen aynı zamanda müdahale edilmediğinde hayati tehlike oluşturabilen durumlardır. Yoğun kan akışı, çevre dokularda baskı ve solunum yetmezliği gibi ciddi sonuçlara yol açabilir. Kanamanın kontrol altına alınması, dolaşım sisteminin zarar görmemesi açısından önemlidir.
Parmak Kesiği ve Bıçak Kesiği Belirtileri Nelerdir?
Parmak kesiği, bıçak kesiği genellikle ani ve keskin darbeler sonucu meydana gelir. Bu tür yaralanmalar, derinliğine bağlı olarak çeşitli komplikasyonlar oluşturabilir. Belirtileri arasında şunlar yer alır:
Ağrı ve kanama
Hareket kısıtlılığı ile fonksiyon kaybı
His kaybı veya uyuşma
Şişlik ve morarma
Yara enfeksiyonu belirtileri
Bu tür yaralanmaların erken tedavi edilmesi, komplikasyonları önlemeye yardımcı olur.
Ağrı ve Kanama
Yaralanma sonrasında en belirgin belirtilerden biri, travmanın şiddetine göre değişen ağrıdır. Özellikle derin kesiklerde, yaralı bölgeyi hareket ettirirken acı şiddetlenebilir. Kanama, vücutta meydana gelen dışa doğru sıvı kaybı nedeniyle hayati tehlike oluşturabilir ve hemen kontrol altına alınması gereklidir.
Hareket Kısıtlılığı ve Fonksiyon Kaybı
Yaralanan bölgedeki kas, tendon veya kemik yapısının zarar görmesi, hareket kabiliyetinde kayıplara yol açabilir. Bu durum, işlevsel zorluklarla birlikte günlük aktiviteleri de olumsuz etkileyebilir. Derin yaralanmalarda, uzman müdahalesiyle işlevsel kayıpların önüne geçmek mümkündür.
His Kaybı ve Uyuşma
Sinirlerin zarar görmesi sonucu, hasar gören bölgede hissizlik ya da uyuşma gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Bu tür belirtiler, yaralanmanın ciddiyetine göre geçici ya da kalıcı olabilir. Sinirlerin tam iyileşmesi için tedavi ile rehabilitasyon sürecine ihtiyaç duyulur.
Şişlik ve Morarma
Travma sonrası oluşan ödem, hasar gören bölgede geniş bir şişlik yaratabilir. Zedelenen damarlar, bölgedeki cilt altı dokusunda morluklara yol açabilir. Bu belirtiler, iyileşme sürecinde zamanla azalır ancak dikkatli bir takip gerektirir.
Yara Enfeksiyonu Belirtileri
Yaralı alan temizlenmez veya bakım yapılmazsa enfeksiyon riski artar. Enfekte olmuş bölgede kızarıklık, sıcaklık artışı ve iltihaplanma görülebilir. Eğer bu belirtiler fark edilirse müdahale edilmeden daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Parmak ve Bıçak Kesiğinde İlk Yardım Nasıl Yapılır?
Bıçak kesiği ilk yardım süreci, sakin kalınarak planlı bir müdahaleyle başlatılmalıdır. Doğru adımlar uygulandığında iyileşme süreci daha sağlıklı ilerler. İzlenmesi gereken adımlar şunlardır:
Kanama kontrolü
Yara temizliği ile hijyen önlemleri
Yara üzerine basınç uygulama
Parmak veya elin hareketini kısıtlama
Acil müdahale gerektiren durumlar
Bilinçli yapılan uygulamalar, komplikasyon riskini önemli ölçüde azaltır. Müdahale sonrası sürecin profesyonel denetimle sürdürülmesi, kalıcı izlerin önüne geçebilir.
Kanama Kontrolü
Hasarlı dokudan sızan kanın durdurulması, ilk müdahalede en hayati adımdır. Basınç uygulaması, sızıntının azaltılmasında etkili bir yöntem olarak öne çıkar. Dikkatli ve hızlı müdahale ile kanama kontrolü yapmak ciddi kayıpların önüne geçebilir.
Yara Temizliği ve Hijyen Önlemleri
Yara temizliği , enfeksiyon oluşumunu önlemek için dikkatle gerçekleştirilmelidir. Temiz su ve uygun antiseptik ürünlerle yapılan uygulama, dokuların sağlıklı şekilde onarılmasına katkı sağlar. Aynı zamanda kullanılan malzemelerin steril olması, iyileşme sürecini olumlu yönde etkiler.
Yara Üzerine Basınç Uygulama
Açık dokudan sızan sıvıyı durdurmak amacıyla uygulanan baskı, etkili bir ilk adım olarak öne çıkar. Temiz ve emici bir malzeme kullanılarak yapılan bu işlem, dolaşımın dengesini bozmayacak ölçüde olmalıdır. Gereken durumlarda uzun süreli baskı, profesyonel yardım alınana kadar geçici çözüm sunar.